در سال ۱۸۸۳ انفجار آتشفشان کراکاتوآ بزرگ‌ترین صدای شنیده شده در جهان تاکنون را ایجاد نمود و باعث نابودی بیشتر جزیره و مجمع‌الجزایر اطراف آن شد. این صدا در حدی بود که موج آن ۳٫۵ بار کره‌ی زمین را دور زد. این واقعه یکی از مرگبارترین و مخرب‌ترین رخدادهای آتشفشانی تاریخ بود و تعداد کشته‌های آن حداقل ۳۶ هزار نفر بوده است. موج تولید شده در این سانحه‌ی عظیم با سرعت بیش از هزار کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرد و قدرت آن در حدی بود که باعث پاره شدن پرده‌ی گوش صیادانی شد که در فاصله‌ی ۶۴ کیلومتری از آن قرار داشتند. خاکستر این آتشفشان تا ارتفاع ۸۰ کیلومتری به آسمان پرتاب شد.
کراکاتوآ
کراکاتوآ آتشفشانی است که در کشور اندونزی، در تنگه سوندا، بین جزایر سوماترا و جاوه قرار دارد. جزیرهٔ کراکاتوآ از سه مخروط تشکیل شده است که یک حفرهٔ تفتالی دارند و یک آتشفشان (کراکاتوآ) به حساب می‌آیند. این آتشفشان به خاطر انفجار ۲۶ اوت سال ۱۸۸۳ معروف است که از میان شدیدترین انفجارهای آتشفشانی بوده است و بخش اعظم این جزیره را از بین برده‌است. نمایه شدت فوران آتشفشان ۶ درجه بوده، که تقریباً برابر است با انفجار ۲۰۰ مگاتن تی‌ان‌تی (تری‌نیتروتولوئن)٬ ۱۳۰۰۰ برابر بازده بمب پسر کوچک (بمب اتمی) در هیروشیما. دهانهٔ مخروط آن از نوع کاسه آتشفشانی (کالدرا) است و فوران آن از نوع فوران پلینیایی است.
تأثیرات انفجار آتشفشان
خسارات مادی و جانی
انفجار آتشفشان کراکاتوآ باعث زیان‌های مادی و جانی بسیاری شد. سواحل جزایر اطراف کراکاتوآ در برابر سونامی‌های به وجود آمده به شدت تخریب شدند. همچنین مواد مذاب پرت‌شده توسط آتشفشان در جزایر اطراف کراکاتوآ نیز به مقدار فراوان فرود آمدند. خاکسترهای آزاد شده تا فاصله‌ای به طول ۱۸۵۰ کیلومتر از آتشفشان به صورت باران فروریختند. بهمن توده‌های ابر داغ نیز باعث خسارات جانی بسیاری در جزایر اطراف شد. برآورد رسمی کشته‌شدگان این سانحه ۳۶٬۴۱۷ نفر بود.
تأثیرات آب‌وهوایی
تودهٔ ۲۷ کیلومتری خاکستر پرتاب‌شده آن قدر زیاد بود که باعث شد دمای متوسط جهانی در سال ۱۸۸۴ به اندازه‌ی ۱٫۲۵ درجهٔ سلسیوس کاهش یابد. شرایط دمایی تا ۴ سال همین وضع را داشت. در این فوران، ۲۰ میلیون تن گوگرد آزاد شد، که باعث غروب‌های بسیار تابان و سرخ‌رنگ خورشید به مدت چندین ماه شد.
فرزند کراکاتوآ
در سال ۱۹۲۷ فوران‌هایی زیر دریایی باعث بزرگ شدن مخروط جدیدی شدند که سر از آب در آورد. نام این مخروط آناک‌کراکاتوآ و به معنای فرزند کراکاتوآست. این آتشفشان امروزه نیز فعال است و آخرین فعالیت آن در اوایل نوامبر سال ۲۰۰۷ بود و گازهای داغ، مواد مذاب و سنگ به بیرون پرتاب کرد. این مخروط به سرعت در حال بزرگ شدن است و هر سال ۵ متر بر آن افزوده می‌شود.
